Tijdlijn: Maria Elisabeth Bruijninckx: Brabantse Genealogie

Maria Elisabeth Bruijninckx

1882 - 1944 (61 jaar)

	Datum	Gebeurtenis(sen)
1	1602	1602—1799: Verenigde Oost-Indische Compagnie Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.De eerste multinational in de wereld geschiedenis, de Verenigde Oostindische Compagnie, veroverde grote delen van de wereld en dreef handel met nog veel meer landen en gebieden, maar verloor ook weer betrekkelijk snel grote delen van dat handelsimperium. Alleen Nederlands-Indië zou overblijven tot halverwege de 20ste eeuw.
2	1713	1713: Via Azië en Rusland bereikt de (1e) veepest epidemie ons land.
3	1717	1717: In de nacht van 25 op 26 december werd door een noordwesterstorm de zee het land opgezweept. De storm treft vooral het noorden van het land en het aangrenzende Oost-Friesland. In Friesland kwamen zo'n 150 mensen om en veel vee. In Groningen kwamen 2091 mensen, 11.411 koeien, 3063 paarden, 1277 varkens en 20.923 schapen om, tenminste als we de beschrijvingen mogen geloven. In Oost-Friesland verdronken 2787 mensen en zo'n 155.000 stuks vee.
4	1720	1720: De pest heerst over Europa.
5	1729	1729: Willem IV stadhouder in de gewesten Friesland, Groningen, Drenthe en Gelderland.
6	1730	1730: De aardappel wordt in ons land geintroduceerd, een Zuid-Amerikaans product.
7	1731	1731: De paalworm teistert ons land, de worm vreet de palen in onze dijken op.
8	1739	1739: De vroeg ingevallen strenge winter zorgt voor hongersnood.
9	1740	1740: Een strenge winter zorgt voor hongersnood. De winter valt al vroeg in de herfst van 1739. In de Achterhoek en Brabant wordt de bevolking geplaagd door hongerige wolven. 1740: Begin van 't koffiedrinken.
10	1744	1744—1828: Eise Eisinga Tijdens de Verlichting meende men dat kennis alles was, en dat bijgeloof en vooroordelen bestreden moesten worden. Een typische vertegenwoordiger van deze periode was Eise Eisinga, die in zijn huis een compleet planetarium bouwde om de mensen te laten zien dat de wereld niet zou vergaan als bepaalde hemellichamen vlakbij elkaar leken te staan.
11	1745	1745: De landbouw wordt geconfronteerd met de tweede veepestepidemie.
12	1747	1747: Willem IV wordt erfstadhouder van alle gewesten.
13	1748	1748: In maart brak er een oproer uit in Groningen toen de geboorte van een Prins van Oranje, de latere Prins Willem V, werd afgekondigd. Het huis van Burgermeester Geertsema werd vernield, Ommelander boeren die al enige tijd in onmin leefden met het stadsbestuur, trokken met knotsen en stokken de stad in op zoek naar Lewe van Aduard. De magistraat moest voldoen aan de eis van de burgers; Het Stadhouderschap erfelijk verklaren. Onrust was er ook in Friesland, daar moesten de controleurs der belastingpachters het ontgelden. In Harlingen kwamen de schippers in opstand, zij trokken onder begeleiding van tamboers naar Leeuwarden. De Prins veraste vriend en vijand door er 3 regimenten uit Overijssel erna toe te sturen, dit om de rust te herstellen. 1748: In Amsterdam worden op de Dam twee plunderaars opgehangen.
14	1750	1750: Het sterfjaar van Johann Sebastian Bach.
15	1751	1751: Willem IV overlijdt. Willem V wordt de eerste onbenoemde stadhouder.
16	1756	1756: De geboorte van Wolfgang Amadeus Mozart.
17	1758	1758: Strenge winters. In het voorjaar is er veel turfvervoer naar Duitsland.
18	1763	1763: De handel ligt bijna stil en er heerst een grote werkloosheid, dit zorgt voor onrust onder de bevolking.
19	1772	1772—1843: Koning Willem I De eerste Nederlandse koning regeerde als een absolute vorst. Hij wilde dat België onderdeel was van Groot Nederland en voerde een kostbare campagne om te voorkomen dat België zich losmaakte. De hoge kosten waren slecht voor de economie. Anderzijds heeft hij veel gedaan voor de infrastructuur van ons land door kanalen te laten graven en onontgonnen gebieden in cultuur te laten brengen.
20	1776	1776: De armoede onder de bevolking is groot. In Nederland worden vele armenhuizen gesticht.
21	1780	1780: De Vierde Engelse Zeeoorlog.
22	1781	1781: William Herschel ontdekt de planeet Uranus.
23	1784	1784: De Staten-Generaal verbiedt het dragen van oranje.
24	1787	1787: Propagandisten voor Oranje zoals Kaat Mossel in Rotterdam en Mooie Mie in Arnhem stookten het grauw op, met gevolg dat er overal oproer, relletjes en vernielingen ontstonden. Willem V moest optreden, maar hij durfde niet of hij kon niet. De Pruisische Koning Frederik van Pruisen had van de Gelderse Staten de vereiste toestemming gekregen om de Nederlanden binnen te trekken. Op 13 September kwamen zijn troepen begeleid door Van Hogendorp, de grens over. Alleen de nadering van dit leger zorgde voor grote onrust, Patriotten vluchtte het land uit richting Frankrijk. Wie niet tijdig zijn huis verliet, liep kans door de Pruisen naar de beruchte gevangenissen in Wesel gestuurd te worden. In Nederland waren de Patriotten verdreven en Willem V kreeg een royale compensatie.
25	1789	1789: George Washington wordt de eerste President van de Verenigde Staten van Amerika. 1789: Bestorming van de Bastille en het begin van de Franse Revolutie.
26	1794	1794: Na een veldslag bij Fleuris op 26 juni 1794 walsten de Fransen opnieuw over Belgie. In september sloeg de Fransman Pichegru met succes het beleg rond 's Hertogenbosch, op 16 0ctober capituleerde Venlo voor Jourdan, Maastricht viel na een belegering van 6 weken en op 7 november ging Nijmegen. De Patriotten vierde feest en danste rond de vrijheidsbomen en lieten hun woordvoerders de trappen der stadshuizen bestijgen. De Republiek der Verenigde Nederlanden werd in 1794-1795 door de Fransen veroverd onder leiding van bevelhebber Charles Pichegru (geholpen door de Nederlander Herman Willem Daendels ); de verovering werd vergemakkelijkt door het dichtvriezen van de Waterlinie;
27	1795	1795: De periode 1795-1814 wordt gekenmerkt door grote armoede, zelfs voor de hoge stand. 1795: Utrecht wordt bezet door het Franse leger. Willem V moest op 18 januari 1795 uitwijken naar Engeland (en van daaruit in 1801 naar Duitsland); de patriotten namen de macht over van de aristocratische regenten en proclameerden de Bataafsche Republiek; op 16 mei 1795 werd het Haags Verdrag gesloten, waarmee ons land een vazalstaat werd van Frankrijk;
28	1796	1796: 1 Januari: Staats-Brabant en Drenthe worden als achtste en negende provincie toegelaten tot de Staten-Generaal. 16 Januari: Er vinden verkiezingen plaats voor een Nationale Vergadering. Dit is het hoogste staatsrechtelijke lichaam. De Vergadering is getrapt gekozen door mannen van 20 jaar en ouder met een vaste woonplaats, die de eed tegen het Stadhouderschap hadden afgelegd en niet van de bedeling leefden. 1 Maart: Eerste vergadering van de Nationale Vergadering. Belangrijke besluiten: 1.Scheiding van Kerk en Staat. 2.Gelijkstelling Joden met de Bataafse burgers. In maart 1796: Voor het eerst in de geschiedenis van dit land werden er nationale verkiezingen gehouden. Nederland werd na moeizaam discussiëren over wie het kiesrecht mocht hebben, verdeeld in 126 kiesdistricten. Uit elke district kwam een afgevaardigde naar de Nationale Vergadering, die op maart 1796 voor het eerst bijeenkwam.
29	1797	1797: Kollumer Oproer. In de Franse tijd stonden Patriotten en Prinsgezinden soms fel tegen over elkaar. Dat was ook al zo voordat de Fransen ons land introkken. In het jaar 1797 bleek, dat de Oranjeliefde nog sterk leefde onder het gewone volk. Het kwam tot een uitbarsting, die bekend staat als het Kollumer Oproer. In de gemeente Kollumerland ontstonden onregelmatigheden. Op woensdag 18 januari 1797 werden de bewoners van Kollumerzwaag opgeroepen om na te gaan wie van hen geschikt waren voor de "burgerwapening". En op zaterdag 28 januari werd de bevolking van Burum opgeroepen. Onder hen was ook ene Abele Reitzes, de zoon van de weduwe van Reitze Abels. Toen Abele uit Kollum terug kwam, riep hij "Oranje Boven". Daarop werd hij in de nacht van 2 op 3 februari gevangen genomen. Eerst werd hij vastgezet in het Rechthuis te Kollum met het doel hem later over te brengen naar het blokhuis te Leeuwarden. De arrestatie van Abele was de druppel die de emmer deed overlopen. Uit het westen van de gemeente kwamen velen naar Kollum om Abele te bevrijden. Onderweg naar Kollum werden al enige huizen in brand gestoken. De mannen waren bewapend met zeisen, snoeimessen, sikkels, en alles wat maar kon dienen om de tegenstanders schrik aan te jagen. De kamer van de secretaris werd bezet. De secretaris werd gedwongen een verklaring te tekenen dat niemand deze daad met enig leed zou moeten betalen. Ook werd Abele Reitzes onder dwang vrij gelaten. Ondertussen werd echter het gezag in Leeuwarden gewaarschuwd. Er werd versterking gestuurd en een aantal oproerkraaiers werd gevangen gezet in de kerk, waaronder Jan Binnes van Oudwoude. De volgende dag kwamen aanhangers van deze Jan Binnes weer in grote getale naar Kollum. Aangevuld met mensen uit de Dongeradelen en Burum werden de troepen van de patriotten uit Kollum verdreven. Een detachement ruiters met friese paarden en twee veldstukken werd naar Kollum en omgeving gestuurd en de rust keerde weer. De volgende dagen werden in geheel noord en noordoost-friesland rebellen gevangen genomen. Er werden zware straffen opgelegd aan 168 gevangen genomen Prinsgezinden. Jan Binnes en (later) Salomon Levy werden ter dood gebracht, terwijl anderen hoge boetes kregen opgelegd.
30	1798	1798: in 1798 pleegde Daendels een staatsgreep, die de unitarissen aan de macht bracht; er kwam een nieuwe grondwet, die een Vertegenwoordigend Lichaam (met een Eerste en Tweede Kamer) instelde en als regering een Directoire
31	1799	1799: Op 31 december wordt de VOC formeel ontbonden. 1799: in 1799 sloeg Daendels bij Castricum een Brits-Russische invasie af; . De Bataafse vloot blijft afzijdig, want de oranje gezinde matrozen weigeren te vechten tegen de Oranjevlag.
32	1801	1801: in 1801 kwam er een nieuwe grondwet;
33	1802	1802: bij de Vrede van Amiens (1802) kreeg ons land van Engeland zijn koloniën terug (behalve Ceylon);
34	1803	1803: Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Engelsen veroveren de Nederlandse koloniën.
35	1805	1805: Na de grondwetswijziging van 1805 kwam er een raadpensionaris als eenhoofdig gezag, namelijk Rutger Jan Schimmelpenninck (van 31 oktober 1761 tot 25 maart 1825).
36	1806	1806: Het 3 Guldenmuntstuk wordt vervangen door de rijksdaalder. 1806: Willem V overlijdt in Brunswijk. Lodewijk Napoleon koning van Holland. 1806: Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte I, werd Koning van Holland in 1806, nadat de Bataafse Republiek afgeschaft was.
37	1807	1807: De ontploffing van het kruitschip in Leiden.
38	1810	1810: Het Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd.
39	1811	1811: De Engelsen veroveren Java als laatste kolonie van Holland. 1811: Invoering van de burgerlijke stand en kadaster.
40	1812	1812: Tocht naar Rusland.
41	1813	1813: De Fransen verlaten ons land. Koning Willem I aanvaardt de soevereiniteit als constitutioneel vorst. 1813: 16-19 oktober: Napoleon wordt verslagen in de Volkerenslag bij Leipzig. 30 november: Prins Willem Frederik landt bij Scheveningen. 2 december: Prins Willem Frederik (1772 - 1843) aanvaardt in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de soevereiniteit als constitutioneel vorst (Koning Willem I).
42	1814	1814: Op 23 mei geven de Fransen hun laatste steunpunt, Delfzijl, op.
43	1815	1815: Willem I, koning der Nederlanden. 1815: Slag bij Waterloo.
44	1816	1816: Engeland geeft de koloniën terug aan Nederland.
45	1817	1817: Hongerwinter door mislukte oogst.
46	1823	1823: In de nacht van 25 op 26 september 1823 werd Odoorn door een grote brand getroffen. Onder andere de pastorie werd verwoest. Vermoedelijk zijn bij deze brand de doop- en trouwboeken verloren gegaan, want van Odoorn is geen register over. Toch is er in ieder geval een doopboek over de jaren 1734-1811 geweest. Dit blijkt uit het volgende. In 1811 werden de maires van de Drentse gemeenten verplicht de geboorte- of doopprotocollen van de verschillende godsdienstige gezindheden over te nemen. in de naar aanleiding daarvan opgemaakte lijst van 2 mei 1812, die een opgave van overgedragen registers bevatte, staat dat de maire van Odoorn een doopboek over de jaren 1734-1811 heeft overgenomen. Uit de krant Odoorn, den 26 September: Ook onze gemeente heeft, hoezeer in mindere mate als Zuidlaren, Dalen en Beilen, de ramp getroffen, welke in een kort bestek van jaren zoo vele Drentsche dorpen en gehuchten heeft geteisterd. In de afgeloopen nacht omstreeks half twaalf uren ontdekte men brand in een onzer boeren huizen, en in minder dan één uur tijds waren drie boeren woningen en de pastorij door de vlammen verteerd. De heer predikant en deszelfs dienstmeid zijn met levensgevaar het, bij hunne ontwaking reeds brandende, huis ontkomen. Uit de pastorij is bijna niets geborgen, terwijl acht runderen en één varken een prooi der vlammen zijn geworden. Het is niet bekend waardoor deze brand ontstaan is.
47	1825	1825: De Java oorlog. Nederland begint een offensief tegen de Javaanse Vorsten.
48	1826	1826: Malaria maakt onder de 193.333 tellende Friesche bevolking meer dan 4.000 dodelijke slachtoffers.
49	1827	1827: Veenhuizen wordt bevolkt door 1811 wezen en 680 bedelaars
50	1829	1829: Verboden in de kerken te begraven.
51	1830	1830: Onrust in België, gevoed door liberale en katholieke politici, leidt tot afscheiding van de Nederlanden.
52	1831	1831: De Europese staten erkennen een onafhankelijk Belgisch koninkrijk, met vorsten uit het Huis van Saksen-Coburg.
53	1835	1835: Eerste spoorlijn Haarlem - Amsterdam.
54	1838	1838: Glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen onder directie van J.C.A.Thane
55	1839	1839: Nederland erkent de onafhankelijkheid van België 1839: Fotografie wordt uitgevonden. 1839: Introductie stoomtreinen De introductie van stoomtreinen in 1839 leidde tot grote veranderingen in de maatschappij. Reizen werd minder tijdrovend en veiliger, afgelegen gebieden werden gemakkelijker bereikbaar. Daardoor werd industrialisering, een proces dat in Nederland betrekkelijk laat op gang is gekomen, mogelijk.
56	1840	1840: Willem I doet afstand van de regering. Willem II wordt koning der Nederlanden.
57	1841	1841: Clemens en August Brenninkmeijer openen hun eerste winkel (C&A) op de Oosterdijk in Sneek.
58	1842	1842: Scholten richt een aardappelmeelfabriek op in Foxhol
59	1844	1844: Zeer strenge winter en de 2 jaren daarop mislukken de aardappeloogsten. De bevolking lijdt honger.
60	1845	1845: Tweede glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen, de latere N.V.Meursing.
61	1846	1846: Voedselschaarste in Drenthe
62	1847	1847: Een duur jaar, een 6 ponds roggebrood kost 67,5 cent.
63	1848	1848: Grondwetsherziening door Thorbecke.Aan de basis van een rechtsstaat ligt meestal een grondwet. Het is niet eenvoudig die te veranderen, wat wel mogelijk is met alle andere wetten. De eerste Nederlandse grondwet was nog verre van democratisch, maar in 1848, toen overal in Europa revolutionaire ontwikkelingen aan de gang waren, stemde Koning Willem II toe in ingrijpende hervormingen uit angst zijn troon te verliezen.
64	1849	1849: De Denen blokkeren de Pruisische havens. Op de rede van Delfzijl liggen in een maand 173 vreemde schepen. 1849: Koning Willem II overlijdt aan een hartinfarct. Op 12 mei wordt koning Willem III ingehuldigd.
65	1852	1852: De postzegels worden ingevoerd.
66	1853	1853—1890: Vincent van Gogh Een van de bekendste Nederlandse kunstenaars is Vincent van Gogh, die een zeer groot aantal kunstwerken heeft nagelaten uit een creatieve periode van maar tien jaren. Hij werd krankzinnig en pleegde uiteindelijk zelfmoord.
67	1854	1854: Lijfstraffen geschrapt uit het strafrecht. De doodstraf wordt beperkt tot ophanging boven een luik. 1854: Het KNMI wordt bij koninklijk besluit van Koning Willem III opgericht. 1854—1929: Aletta Jacobs Vrouwen werden tot laat in de 19de eeuw slechts gezien als toekomstige echtgenotes en moeders, of als arbeidskrachten die met een laag loon genoegen moesten nemen. Aletta Jacobs doorbrak dat patroon door als eerste vrouw medicijnen te gaan studeren, en later door samen met andere feministen actie te voeren voor vrouwenstemrecht.
68	1856	1856: De treinramp van 1856 was de eerste waarbij dodelijke slachtoffers vielen onder reizigers.
69	1858	1858: De aardappel wordt algemeen geaccepteerd als voedingsmiddel.
70	1860	1860: Hoogeveense Vaart verlengd: de eerste turf uit Bargerveen kan per schip worden afgevoerd 1860: Officiële afschaffing van de slavernij in Nederlandsch-Indië 1860: Max Havelaar In de kolonie Nederlands-Indië werd doorgaans weinig rekening gehouden met de belangen van de inlandse bevolking. De eerste die daar werk van maakte was Eduard Douwes Dekker, die daardoor zijn baan verloor. Hij schreef een boek over zijn ervaringen, en dat was de aanleiding voor ingrijpende verbeteringen.
71	1863	1863: De slavernij wordt in Suriname afgeschaft.
72	1865	1865: Stoomvaartdienst Delfzijl-London.
73	1870	1870: De spoorlijn Meppel-Groningen wordt geopend. 1870: Pokken epidemie in Nederland. In 1871 steigt het aantal doden tot 15.787. 1870: In Nederland wordt de doodstraf afgeschaft.
74	1871	1871: Jan Fabricius geboren in Assen.
75	1873	1873: Atjeh oorlog. Op 8 april landt het Koninklijk Nederlands Indisch Leger op de kust van Sumatra.
76	1874	1874: Kinderwet van Samuel van Houten. Arbeid door kinderen onder de 12 jaar wordt verboden.
77	1876	1876: Mata Hari wordt op 7 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida Zelle.
78	1879	1879: Oprichting van de 1e politieke partij: de Antirevolutionaire Partij onder leiding van Abraham Kuyper.
79	1880	1880: Geboorte van prinses Wilhelmina.
80	1881	1881: Assen wordt aangewezen als garnizoensstad.
81	1883	1883: Van Gogh schildert in Drenthe. 1883: Vissersramp op 6 maart in Paesens-Moddergat. 17 aken met 83 opvarenden vergaan.
82	1886	1886: Landbouwcrisis. Aardappelprijs op de markt in Meppel zakt tot een kwart van de normale prijs
83	1887	1887: In Oostzaan neemt Albert Heijn de winkel van zijn vader over.
84	1888	1888: Staking van 1200 veenarbeiders in Nieuw Amsterdam tegen gedwongen winkelnering
85	1890	1890: Koning Willem III overlijdt. Koningin Emma wordt regentes.
86	1891	1891: Gerard en Anton Philips richten in Eindhoven een gloeilampenfabriek op.
87	1892	1892: Verschijning van het eerste dagblad de Telegraaf.
88	1893	1893: Vissersramp op 1 december in Wierum. 22 vissers komen om.
89	1895	1895: Koningin Wilhelmina en Koningin-regentes Emma bezoeken Drenthe
90	1896	1896: Rond 1900 kwam de auto op het toneel. In 1896 was de Haagse fotograaf Adolphe Zimmermans de eerste die met een automobiel op de Nederlandse wegen reed.
91	1898	1898: De autoclub de France organiseerde een autorace tussen Parijs en Amsterdam. Tegen veler advies in had minister Lely hiervoor toestemming verleend. Later werd hij een belangrijke pleitbezorger van de auto. 1898: Inhuldiging van koningin Wilhelmina te Amsterdam.
92	1899	1899: De Transvaalse Oorlog breekt uit in Zuid-Afrika
93	1901	1901: Koningin Wilhelmina huwt Prins Hendrik, Hertog van Mecklenburg.
94	1905	1905: Bouw van de katholieke kerk Musselkanaal 1905: 19 Juli: In een salonrijtuig van den Koninklijken trein arriveerden aan het station te Apeldoorn de Japansche Prins Arisugawa, Zijne Gemalin en Hun Gevolg. Z.K.H. de Prins der Nederlanden had Zich naar het station begeven en werd met het Wilhelmus begroet. Toen de Koninklijke trein het station binnenstoomde, hief het militair orchest 't Japansche volkslied aan. 1905: In de venen bij Weerdinge worden enkele lijken gevonden die thans nog bewaard worden in het provinciaal museum in Assen.
95	1907	1907: Prins Hendrik bezoekt Drenthe.
96	1909	1909: Prinses Juliana geboren.
97	1910	1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen. 1910: 29 April: Theodore Roosevelt bezoekt ons land voor een korte tijd en heeft lunch met Koningin Wilhelmina
98	1912	1912: De ondergang van de Titanic. 1912: De eerste officiële Elfstedentocht wordt gewonnen door Coen de Koning.
99	1913	1913: Gasselternijveen vierde havenstad van Nederland na Amsterdam,Rotterdam en Groningen.
100	1914	1914—1918: De eerste Wereldoorlog Het was niet eenvoudig voor Nederland om tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal te blijven. En ook al is dat gelukt, die oorlog heeft toch veel schade toegebracht aan de economie van ons land omdat de noodzakelijk geachte algemene mobilisatie en de opvang van zeer veel vluchtelingen uit België veel kostten, juist terwijl de internationale handel vrijwel stil lag.
101	1917	1917: Invoering van het mannenkiesrecht.
102	1918	1918: De Spaanse griep veroorzaakt wereldwijd meer dan 20 miljoen doden.
103	1919	1919: Asser binnenstad krijgt riolering 1919: Avebe opgericht in Veendam.
104	1922	1922: Invoering van het vrouwenkiesrecht.
105	1923	1923: Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig regeringsjubileum.
106	1925	1925: Eerste TT op stratencircuit bij Assen.
107	1929	1929: Zeer strenge winter, in Februari vroor het enige nachten 18 en 20 graden. 1929: De beurskrach in New York. Begin Crisis 1929—1940: De crisisjaren Als gevolg van verschillende economische factoren stortten in 1929 de beurzen in, wat leidde tot grote armoede en hoge aantallen werklozen. Daardoor radicaliseerden veel mensen in het buitenland en dat gaf aanleiding tot het succes van Adolf Hitler in Duitsland en het communisme in andere landen. In Nederland vond die radicalisering nauwelijks plaats. 1929—1945: Anne Frank Anne Frank was een van de meer dan honderdduizend Nederlandse joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog in een vernietigingskamp van de nazi’s werden omgebracht. Zij schreef in de twee jaren die ze ondergedoken zat voordat ze werd verraden een dagboek dat het mogelijk maakt enigszins mee te leven met de omstandigheden van de joden in de oorlog.
108	1931	1931: De werkloosheidscijfers in Nederland stijgen tot ongekende hoogten.
109	1932	1932: De Zuiderzee wordt op 20 September officieel omgedoopt tot IJsselmeer.
110	1935	1935: Behalve het bekende Noorder Dierenpark dat op 1 mei wordt geopend, wordt tevens de oudheidskamer in gebruik genomen
111	1939	1939: Kamp Westerbork ingericht voor Duitse joden.
112	1940	1940—1945: De tweede Wereldoorlog Voor Nederland begon de Tweede Wereldoorlog met de onaangekondigde aanval van een reusachtige overmacht vanuit Duitsland. In de volgende vijf jaren kwam ons land steeds meer onder een terreurregime te staan. Tijdens de hongerwinter werd Nederland door de bezetter stelselmatig leeggeroofd en stierven tienduizenden mensen van honger of ontbering.
113	1941	1941: Auke Adema wint de zevende Elfstedentocht.
114	1942	1942: Joden in Nederland gedurende de gehele maand augustus aan razzia's onderworpen. Gedurende het hele jaar worden er beetje bij beetje maatregelen afgekondigd die de joden isoleert en het leven onmogelijk maakt.
115	1943	1943: Arbeitsinzet voor mannen van 18 tot 35 jaar. 1943: Standrecht wordt ingesteld na stakingen en brandstichtingen in Drenthe. 1943: 16 januari, De eerste joden komen in Vught aan, 21 januari, Ontruiming van het joodse krankzinnigengesticht Het Apeldoornse Bos. 5 februari, Joden mogen geen brieven of verzoekschriften aan Duitse instanties zenden. Alle post moet via de Joodse Raad gaan. april, De joden uit de provincie Noord Brabant moeten zich naar het Kamp Vught begeven. 5 mei, Brief van dr. Harster, SS-Brigadef?hrer und Generalmajor der Polizei, betreffende de eindoplossing van het jodenvraagstuk. Algemene richtlijn: De Reichsf?hrer SS Heinrich Himmler wenst dat in de loop van dit jaar zoveel joden als menselijkerwijs mogelijk is, naar het Oosten op transport worden gesteld. Mei, juli en september: Razzia's op joden in Amsterdam. In december wordt er een begin gemaakt met het oproepen van gemengd gehuwde joden voor werkkampen en wordt het jodenvraagstuk in Nederland als "opgelost" beschouwd.

Datum

Gebeurtenis(sen)

1602

1602—1799: Verenigde Oost-Indische Compagnie
Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.De eerste multinational in de wereld geschiedenis, de Verenigde Oostindische Compagnie, veroverde grote delen van de wereld en dreef handel met nog veel meer landen en gebieden, maar verloor ook weer betrekkelijk snel grote delen van dat handelsimperium. Alleen Nederlands-Indië zou overblijven tot halverwege de 20ste eeuw.

1713

1713: Via Azië en Rusland bereikt de (1e) veepest epidemie ons land.

1717

1717: In de nacht van 25 op 26 december werd door een noordwesterstorm de zee het land opgezweept. De storm treft vooral het noorden van het land en het aangrenzende Oost-Friesland. In Friesland kwamen zo'n 150 mensen om en veel vee. In Groningen kwamen 2091 mensen, 11.411 koeien, 3063 paarden, 1277 varkens en 20.923 schapen om, tenminste als we de beschrijvingen mogen geloven. In Oost-Friesland verdronken 2787 mensen en zo'n 155.000 stuks vee.

1720

1720: De pest heerst over Europa.

1729

1729: Willem IV stadhouder in de gewesten Friesland, Groningen, Drenthe en Gelderland.

1730

1730: De aardappel wordt in ons land geintroduceerd, een Zuid-Amerikaans product.

1731

1731: De paalworm teistert ons land, de worm vreet de palen in onze dijken op.

1739

1739: De vroeg ingevallen strenge winter zorgt voor hongersnood.

1740

1740: Een strenge winter zorgt voor hongersnood. De winter valt al vroeg in de herfst van 1739. In de Achterhoek en Brabant wordt de bevolking geplaagd door hongerige wolven.
1740: Begin van 't koffiedrinken.

1744

1744—1828: Eise Eisinga
Tijdens de Verlichting meende men dat kennis alles was, en dat bijgeloof en vooroordelen bestreden moesten worden. Een typische vertegenwoordiger van deze periode was Eise Eisinga, die in zijn huis een compleet planetarium bouwde om de mensen te laten zien dat de wereld niet zou vergaan als bepaalde hemellichamen vlakbij elkaar leken te staan.

1745

1745: De landbouw wordt geconfronteerd met de tweede veepestepidemie.

1747

1747: Willem IV wordt erfstadhouder van alle gewesten.

1748

1748: In maart brak er een oproer uit in Groningen toen de geboorte van een Prins van Oranje, de latere Prins Willem V, werd afgekondigd. Het huis van Burgermeester Geertsema werd vernield, Ommelander boeren die al enige tijd in onmin leefden met het stadsbestuur, trokken met knotsen en stokken de stad in op zoek naar Lewe van Aduard. De magistraat moest voldoen aan de eis van de burgers; Het Stadhouderschap erfelijk verklaren. Onrust was er ook in Friesland, daar moesten de controleurs der belastingpachters het ontgelden. In Harlingen kwamen de schippers in opstand, zij trokken onder begeleiding van tamboers naar Leeuwarden. De Prins veraste vriend en vijand door er 3 regimenten uit Overijssel erna toe te sturen, dit om de rust te herstellen.
1748: In Amsterdam worden op de Dam twee plunderaars opgehangen.

1750

1750: Het sterfjaar van Johann Sebastian Bach.

1751

1751: Willem IV overlijdt. Willem V wordt de eerste onbenoemde stadhouder.

1756

1756: De geboorte van Wolfgang Amadeus Mozart.

1758

1758: Strenge winters. In het voorjaar is er veel turfvervoer naar Duitsland.

1763

1763: De handel ligt bijna stil en er heerst een grote werkloosheid, dit zorgt voor onrust onder de bevolking.

1772

1772—1843: Koning Willem I
De eerste Nederlandse koning regeerde als een absolute vorst. Hij wilde dat België onderdeel was van Groot Nederland en voerde een kostbare campagne om te voorkomen dat België zich losmaakte. De hoge kosten waren slecht voor de economie. Anderzijds heeft hij veel gedaan voor de infrastructuur van ons land door kanalen te laten graven en onontgonnen gebieden in cultuur te laten brengen.

1776

1776: De armoede onder de bevolking is groot. In Nederland worden vele armenhuizen gesticht.

1780

1780: De Vierde Engelse Zeeoorlog.

1781

1781: William Herschel ontdekt de planeet Uranus.

1784

1784: De Staten-Generaal verbiedt het dragen van oranje.

1787

1787: Propagandisten voor Oranje zoals Kaat Mossel in Rotterdam en Mooie Mie in Arnhem stookten het grauw op, met gevolg dat er overal oproer, relletjes en vernielingen ontstonden. Willem V moest optreden, maar hij durfde niet of hij kon niet. De Pruisische Koning Frederik van Pruisen had van de Gelderse Staten de vereiste toestemming gekregen om de Nederlanden binnen te trekken. Op 13 September kwamen zijn troepen begeleid door Van Hogendorp, de grens over. Alleen de nadering van dit leger zorgde voor grote onrust, Patriotten vluchtte het land uit richting Frankrijk. Wie niet tijdig zijn huis verliet, liep kans door de Pruisen naar de beruchte gevangenissen in Wesel gestuurd te worden. In Nederland waren de Patriotten verdreven en Willem V kreeg een royale compensatie.

1789

1789: George Washington wordt de eerste President van de Verenigde Staten van Amerika.
1789: Bestorming van de Bastille en het begin van de Franse Revolutie.

1794

1794: Na een veldslag bij Fleuris op 26 juni 1794 walsten de Fransen opnieuw over Belgie. In september sloeg de Fransman Pichegru met succes het beleg rond 's Hertogenbosch, op 16 0ctober capituleerde Venlo voor Jourdan, Maastricht viel na een belegering van 6 weken en op 7 november ging Nijmegen. De Patriotten vierde feest en danste rond de vrijheidsbomen en lieten hun woordvoerders de trappen der stadshuizen bestijgen. De Republiek der Verenigde Nederlanden werd in 1794-1795 door de Fransen veroverd onder leiding van bevelhebber Charles Pichegru (geholpen door de Nederlander Herman Willem Daendels ); de verovering werd vergemakkelijkt door het dichtvriezen van de Waterlinie;

1795

1795: De periode 1795-1814 wordt gekenmerkt door grote armoede, zelfs voor de hoge stand.
1795: Utrecht wordt bezet door het Franse leger. Willem V moest op 18 januari 1795 uitwijken naar Engeland (en van daaruit in 1801 naar Duitsland); de patriotten namen de macht over van de aristocratische regenten en proclameerden de Bataafsche Republiek; op 16 mei 1795 werd het Haags Verdrag gesloten, waarmee ons land een vazalstaat werd van Frankrijk;

1796

1796: 1 Januari: Staats-Brabant en Drenthe worden als achtste en negende provincie toegelaten tot de Staten-Generaal. 16 Januari: Er vinden verkiezingen plaats voor een Nationale Vergadering. Dit is het hoogste staatsrechtelijke lichaam. De Vergadering is getrapt gekozen door mannen van 20 jaar en ouder met een vaste woonplaats, die de eed tegen het Stadhouderschap hadden afgelegd en niet van de bedeling leefden. 1 Maart: Eerste vergadering van de Nationale Vergadering. Belangrijke besluiten: 1.Scheiding van Kerk en Staat. 2.Gelijkstelling Joden met de Bataafse burgers. In maart 1796: Voor het eerst in de geschiedenis van dit land werden er nationale verkiezingen gehouden. Nederland werd na moeizaam discussiëren over wie het kiesrecht mocht hebben, verdeeld in 126 kiesdistricten. Uit elke district kwam een afgevaardigde naar de Nationale Vergadering, die op maart 1796 voor het eerst bijeenkwam.

1797

1797: Kollumer Oproer. In de Franse tijd stonden Patriotten en Prinsgezinden soms fel tegen over elkaar. Dat was ook al zo voordat de Fransen ons land introkken. In het jaar 1797 bleek, dat de Oranjeliefde nog sterk leefde onder het gewone volk. Het kwam tot een uitbarsting, die bekend staat als het Kollumer Oproer. In de gemeente Kollumerland ontstonden onregelmatigheden. Op woensdag 18 januari 1797 werden de bewoners van Kollumerzwaag opgeroepen om na te gaan wie van hen geschikt waren voor de "burgerwapening". En op zaterdag 28 januari werd de bevolking van Burum opgeroepen. Onder hen was ook ene Abele Reitzes, de zoon van de weduwe van Reitze Abels. Toen Abele uit Kollum terug kwam, riep hij "Oranje Boven". Daarop werd hij in de nacht van 2 op 3 februari gevangen genomen. Eerst werd hij vastgezet in het Rechthuis te Kollum met het doel hem later over te brengen naar het blokhuis te Leeuwarden. De arrestatie van Abele was de druppel die de emmer deed overlopen. Uit het westen van de gemeente kwamen velen naar Kollum om Abele te bevrijden. Onderweg naar Kollum werden al enige huizen in brand gestoken. De mannen waren bewapend met zeisen, snoeimessen, sikkels, en alles wat maar kon dienen om de tegenstanders schrik aan te jagen. De kamer van de secretaris werd bezet. De secretaris werd gedwongen een verklaring te tekenen dat niemand deze daad met enig leed zou moeten betalen. Ook werd Abele Reitzes onder dwang vrij gelaten. Ondertussen werd echter het gezag in Leeuwarden gewaarschuwd. Er werd versterking gestuurd en een aantal oproerkraaiers werd gevangen gezet in de kerk, waaronder Jan Binnes van Oudwoude. De volgende dag kwamen aanhangers van deze Jan Binnes weer in grote getale naar Kollum. Aangevuld met mensen uit de Dongeradelen en Burum werden de troepen van de patriotten uit Kollum verdreven. Een detachement ruiters met friese paarden en twee veldstukken werd naar Kollum en omgeving gestuurd en de rust keerde weer. De volgende dagen werden in geheel noord en noordoost-friesland rebellen gevangen genomen. Er werden zware straffen opgelegd aan 168 gevangen genomen Prinsgezinden. Jan Binnes en (later) Salomon Levy werden ter dood gebracht, terwijl anderen hoge boetes kregen opgelegd.

1798

1798: in 1798 pleegde Daendels een staatsgreep, die de unitarissen aan de macht bracht; er kwam een nieuwe grondwet, die een Vertegenwoordigend Lichaam (met een Eerste en Tweede Kamer) instelde en als regering een Directoire

1799

1799: Op 31 december wordt de VOC formeel ontbonden.
1799: in 1799 sloeg Daendels bij Castricum een Brits-Russische invasie af; . De Bataafse vloot blijft afzijdig, want de oranje gezinde matrozen weigeren te vechten tegen de Oranjevlag.

1801

1801: in 1801 kwam er een nieuwe grondwet;

1802

1802: bij de Vrede van Amiens (1802) kreeg ons land van Engeland zijn koloniën terug (behalve Ceylon);

1803

1803: Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Engelsen veroveren de Nederlandse koloniën.

1805

1805: Na de grondwetswijziging van 1805 kwam er een raadpensionaris als eenhoofdig gezag, namelijk Rutger Jan Schimmelpenninck (van 31 oktober 1761 tot 25 maart 1825).

1806

1806: Het 3 Guldenmuntstuk wordt vervangen door de rijksdaalder.
1806: Willem V overlijdt in Brunswijk. Lodewijk Napoleon koning van Holland.
1806: Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte I, werd Koning van Holland in 1806, nadat de Bataafse Republiek afgeschaft was.

1807

1807: De ontploffing van het kruitschip in Leiden.

1810

1810: Het Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd.

1811

1811: De Engelsen veroveren Java als laatste kolonie van Holland.
1811: Invoering van de burgerlijke stand en kadaster.

1812

1812: Tocht naar Rusland.

1813

1813: De Fransen verlaten ons land. Koning Willem I aanvaardt de soevereiniteit als constitutioneel vorst.
1813: 16-19 oktober: Napoleon wordt verslagen in de Volkerenslag bij Leipzig. 30 november: Prins Willem Frederik landt bij Scheveningen. 2 december: Prins Willem Frederik (1772 - 1843) aanvaardt in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de soevereiniteit als constitutioneel vorst (Koning Willem I).

1814

1814: Op 23 mei geven de Fransen hun laatste steunpunt, Delfzijl, op.

1815

1815: Willem I, koning der Nederlanden.
1815: Slag bij Waterloo.

1816

1816: Engeland geeft de koloniën terug aan Nederland.

1817

1817: Hongerwinter door mislukte oogst.

1823

1823: In de nacht van 25 op 26 september 1823 werd Odoorn door een grote brand getroffen. Onder andere de pastorie werd verwoest. Vermoedelijk zijn bij deze brand de doop- en trouwboeken verloren gegaan, want van Odoorn is geen register over. Toch is er in ieder geval een doopboek over de jaren 1734-1811 geweest. Dit blijkt uit het volgende. In 1811 werden de maires van de Drentse gemeenten verplicht de geboorte- of doopprotocollen van de verschillende godsdienstige gezindheden over te nemen. in de naar aanleiding daarvan opgemaakte lijst van 2 mei 1812, die een opgave van overgedragen registers bevatte, staat dat de maire van Odoorn een doopboek over de jaren 1734-1811 heeft overgenomen.
Uit de krant
Odoorn, den 26 September: Ook onze gemeente heeft, hoezeer in mindere mate als Zuidlaren, Dalen en Beilen, de ramp getroffen, welke in een kort bestek van jaren zoo vele Drentsche dorpen en gehuchten heeft geteisterd. In de afgeloopen nacht omstreeks half twaalf uren ontdekte men brand in een onzer boeren huizen, en in minder dan één uur tijds waren drie boeren woningen en de pastorij door de vlammen verteerd. De heer predikant en deszelfs dienstmeid zijn met levensgevaar het, bij hunne ontwaking reeds brandende, huis ontkomen. Uit de pastorij is bijna niets geborgen, terwijl acht runderen en één varken een prooi der vlammen zijn geworden. Het is niet bekend waardoor deze brand ontstaan is.

1825

1825: De Java oorlog. Nederland begint een offensief tegen de Javaanse Vorsten.

1826

1826: Malaria maakt onder de 193.333 tellende Friesche bevolking meer dan 4.000 dodelijke slachtoffers.

1827

1827: Veenhuizen wordt bevolkt door 1811 wezen en 680 bedelaars

1829

1829: Verboden in de kerken te begraven.

1830

1830: Onrust in België, gevoed door liberale en katholieke politici, leidt tot afscheiding van de Nederlanden.

1831

1831: De Europese staten erkennen een onafhankelijk Belgisch koninkrijk, met vorsten uit het Huis van Saksen-Coburg.

1835

1835: Eerste spoorlijn Haarlem - Amsterdam.

1838

1838: Glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen onder directie van J.C.A.Thane

1839

1839: Nederland erkent de onafhankelijkheid van België
1839: Fotografie wordt uitgevonden.
1839: Introductie stoomtreinen
De introductie van stoomtreinen in 1839 leidde tot grote veranderingen in de maatschappij. Reizen werd minder tijdrovend en veiliger, afgelegen gebieden werden gemakkelijker bereikbaar. Daardoor werd industrialisering, een proces dat in Nederland betrekkelijk laat op gang is gekomen, mogelijk.

1840

1840: Willem I doet afstand van de regering. Willem II wordt koning der Nederlanden.

1841

1841: Clemens en August Brenninkmeijer openen hun eerste winkel (C&A) op de Oosterdijk in Sneek.

1842

1842: Scholten richt een aardappelmeelfabriek op in Foxhol

1844

1844: Zeer strenge winter en de 2 jaren daarop mislukken de aardappeloogsten. De bevolking lijdt honger.

1845

1845: Tweede glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen, de latere N.V.Meursing.

1846

1846: Voedselschaarste in Drenthe

1847

1847: Een duur jaar, een 6 ponds roggebrood kost 67,5 cent.

1848

1848: Grondwetsherziening door Thorbecke.Aan de basis van een rechtsstaat ligt meestal een grondwet. Het is niet eenvoudig die te veranderen, wat wel mogelijk is met alle andere wetten. De eerste Nederlandse grondwet was nog verre van democratisch, maar in 1848, toen overal in Europa revolutionaire ontwikkelingen aan de gang waren, stemde Koning Willem II toe in ingrijpende hervormingen uit angst zijn troon te verliezen.

1849

1849: De Denen blokkeren de Pruisische havens. Op de rede van Delfzijl liggen in een maand 173 vreemde schepen.
1849: Koning Willem II overlijdt aan een hartinfarct. Op 12 mei wordt koning Willem III ingehuldigd.

1852

1852: De postzegels worden ingevoerd.

1853

1853—1890: Vincent van Gogh
Een van de bekendste Nederlandse kunstenaars is Vincent van Gogh, die een zeer groot aantal kunstwerken heeft nagelaten uit een creatieve periode van maar tien jaren. Hij werd krankzinnig en pleegde uiteindelijk zelfmoord.

1854

1854: Lijfstraffen geschrapt uit het strafrecht. De doodstraf wordt beperkt tot ophanging boven een luik.
1854: Het KNMI wordt bij koninklijk besluit van Koning Willem III opgericht.
1854—1929: Aletta Jacobs
Vrouwen werden tot laat in de 19de eeuw slechts gezien als toekomstige echtgenotes en moeders, of als arbeidskrachten die met een laag loon genoegen moesten nemen. Aletta Jacobs doorbrak dat patroon door als eerste vrouw medicijnen te gaan studeren, en later door samen met andere feministen actie te voeren voor vrouwenstemrecht.

1856

1856: De treinramp van 1856 was de eerste waarbij dodelijke slachtoffers vielen onder reizigers.

1858

1858: De aardappel wordt algemeen geaccepteerd als voedingsmiddel.

1860

1860: Hoogeveense Vaart verlengd: de eerste turf uit Bargerveen kan per schip worden afgevoerd
1860: Officiële afschaffing van de slavernij in Nederlandsch-Indië
1860: Max Havelaar
In de kolonie Nederlands-Indië werd doorgaans weinig rekening gehouden met de belangen van de inlandse bevolking. De eerste die daar werk van maakte was Eduard Douwes Dekker, die daardoor zijn baan verloor. Hij schreef een boek over zijn ervaringen, en dat was de aanleiding voor ingrijpende verbeteringen.

1863

1863: De slavernij wordt in Suriname afgeschaft.

1865

1865: Stoomvaartdienst Delfzijl-London.

1870

1870: De spoorlijn Meppel-Groningen wordt geopend.
1870: Pokken epidemie in Nederland. In 1871 steigt het aantal doden tot 15.787.
1870: In Nederland wordt de doodstraf afgeschaft.

1871

1871: Jan Fabricius geboren in Assen.

1873

1873: Atjeh oorlog. Op 8 april landt het Koninklijk Nederlands Indisch Leger op de kust van Sumatra.

1874

1874: Kinderwet van Samuel van Houten. Arbeid door kinderen onder de 12 jaar wordt verboden.

1876

1876: Mata Hari wordt op 7 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida Zelle.

1879

1879: Oprichting van de 1e politieke partij: de Antirevolutionaire Partij onder leiding van Abraham Kuyper.

1880

1880: Geboorte van prinses Wilhelmina.

1881

1881: Assen wordt aangewezen als garnizoensstad.

1883

1883: Van Gogh schildert in Drenthe.
1883: Vissersramp op 6 maart in Paesens-Moddergat. 17 aken met 83 opvarenden vergaan.

1886

1886: Landbouwcrisis. Aardappelprijs op de markt in Meppel zakt tot een kwart van de normale prijs

1887

1887: In Oostzaan neemt Albert Heijn de winkel van zijn vader over.

1888

1888: Staking van 1200 veenarbeiders in Nieuw Amsterdam tegen gedwongen winkelnering

1890

1890: Koning Willem III overlijdt. Koningin Emma wordt regentes.

1891

1891: Gerard en Anton Philips richten in Eindhoven een gloeilampenfabriek op.

1892

1892: Verschijning van het eerste dagblad de Telegraaf.

1893

1893: Vissersramp op 1 december in Wierum. 22 vissers komen om.

1895

1895: Koningin Wilhelmina en Koningin-regentes Emma bezoeken Drenthe

1896

1896: Rond 1900 kwam de auto op het toneel. In 1896 was de Haagse fotograaf Adolphe Zimmermans de eerste die met een automobiel op de Nederlandse wegen reed.

1898

1898: De autoclub de France organiseerde een autorace tussen Parijs en Amsterdam. Tegen veler advies in had minister Lely hiervoor toestemming verleend. Later werd hij een belangrijke pleitbezorger van de auto.
1898: Inhuldiging van koningin Wilhelmina te Amsterdam.

1899

1899: De Transvaalse Oorlog breekt uit in Zuid-Afrika

1901

1901: Koningin Wilhelmina huwt Prins Hendrik, Hertog van Mecklenburg.

1905

1905: Bouw van de katholieke kerk Musselkanaal
1905: 19 Juli: In een salonrijtuig van den Koninklijken trein arriveerden aan het station te Apeldoorn de Japansche Prins Arisugawa, Zijne Gemalin en Hun Gevolg. Z.K.H. de Prins der Nederlanden had Zich naar het station begeven en werd met het Wilhelmus begroet. Toen de Koninklijke trein het station binnenstoomde, hief het militair orchest 't Japansche volkslied aan.
1905: In de venen bij Weerdinge worden enkele lijken gevonden die thans nog bewaard worden in het provinciaal museum in Assen.

1907

1907: Prins Hendrik bezoekt Drenthe.

1909

1909: Prinses Juliana geboren.

1910

1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen.
1910: 29 April: Theodore Roosevelt bezoekt ons land voor een korte tijd en heeft lunch met Koningin Wilhelmina

1912

1912: De ondergang van de Titanic.
1912: De eerste officiële Elfstedentocht wordt gewonnen door Coen de Koning.

1913

1913: Gasselternijveen vierde havenstad van Nederland na Amsterdam,Rotterdam en Groningen.

100

1914

1914—1918: De eerste Wereldoorlog
Het was niet eenvoudig voor Nederland om tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal te blijven. En ook al is dat gelukt, die oorlog heeft toch veel schade toegebracht aan de economie van ons land omdat de noodzakelijk geachte algemene mobilisatie en de opvang van zeer veel vluchtelingen uit België veel kostten, juist terwijl de internationale handel vrijwel stil lag.

101

1917

1917: Invoering van het mannenkiesrecht.

102

1918

1918: De Spaanse griep veroorzaakt wereldwijd meer dan 20 miljoen doden.

103

1919

1919: Asser binnenstad krijgt riolering
1919: Avebe opgericht in Veendam.

104

1922

1922: Invoering van het vrouwenkiesrecht.

105

1923

1923: Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig regeringsjubileum.

106

1925

1925: Eerste TT op stratencircuit bij Assen.

107

1929

1929: Zeer strenge winter, in Februari vroor het enige nachten 18 en 20 graden.
1929: De beurskrach in New York. Begin Crisis
1929—1940: De crisisjaren
Als gevolg van verschillende economische factoren stortten in 1929 de beurzen in, wat leidde tot grote armoede en hoge aantallen werklozen. Daardoor radicaliseerden veel mensen in het buitenland en dat gaf aanleiding tot het succes van Adolf Hitler in Duitsland en het communisme in andere landen. In Nederland vond die radicalisering nauwelijks plaats.
1929—1945: Anne Frank
Anne Frank was een van de meer dan honderdduizend Nederlandse joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog in een vernietigingskamp van de nazi’s werden omgebracht. Zij schreef in de twee jaren die ze ondergedoken zat voordat ze werd verraden een dagboek dat het mogelijk maakt enigszins mee te leven met de omstandigheden van de joden in de oorlog.

108

1931

1931: De werkloosheidscijfers in Nederland stijgen tot ongekende hoogten.

109

1932

1932: De Zuiderzee wordt op 20 September officieel omgedoopt tot IJsselmeer.

110

1935

1935: Behalve het bekende Noorder Dierenpark dat op 1 mei wordt geopend, wordt tevens de oudheidskamer in gebruik genomen

111

1939

1939: Kamp Westerbork ingericht voor Duitse joden.

112

1940

1940—1945: De tweede Wereldoorlog
Voor Nederland begon de Tweede Wereldoorlog met de onaangekondigde aanval van een reusachtige overmacht vanuit Duitsland. In de volgende vijf jaren kwam ons land steeds meer onder een terreurregime te staan. Tijdens de hongerwinter werd Nederland door de bezetter stelselmatig leeggeroofd en stierven tienduizenden mensen van honger of ontbering.

113

1941

1941: Auke Adema wint de zevende Elfstedentocht.

114

1942

1942: Joden in Nederland gedurende de gehele maand augustus aan razzia's onderworpen. Gedurende het hele jaar worden er beetje bij beetje maatregelen afgekondigd die de joden isoleert en het leven onmogelijk maakt.

115

1943

1943: Arbeitsinzet voor mannen van 18 tot 35 jaar.
1943: Standrecht wordt ingesteld na stakingen en brandstichtingen in Drenthe.
1943: 16 januari, De eerste joden komen in Vught aan, 21 januari, Ontruiming van het joodse krankzinnigengesticht Het Apeldoornse Bos. 5 februari, Joden mogen geen brieven of verzoekschriften aan Duitse instanties zenden. Alle post moet via de Joodse Raad gaan. april, De joden uit de provincie Noord Brabant moeten zich naar het Kamp Vught begeven. 5 mei, Brief van dr. Harster, SS-Brigadef?hrer und Generalmajor der Polizei, betreffende de eindoplossing van het jodenvraagstuk. Algemene richtlijn: De Reichsf?hrer SS Heinrich Himmler wenst dat in de loop van dit jaar zoveel joden als menselijkerwijs mogelijk is, naar het Oosten op transport worden gesteld. Mei, juli en september: Razzia's op joden in Amsterdam. In december wordt er een begin gemaakt met het oproepen van gemengd gehuwde joden voor werkkampen en wordt het jodenvraagstuk in Nederland als "opgelost" beschouwd.

Maria Elisabeth Bruijninckx

Snelle Links

Contact

Bericht Beheerder